جاوا اسکریپت چیست و چه کاربردی دارد؟
آیا تا به حال برایتان این سوال پیش آمده که جاوا اسکریپت چیست و چه کاربردی دارد و چرا از آن به عنوان یک زبان برنامه‌نویسی استفاده می‌کنیم؟ در این پست سعی به پاسخ این دسته از سوال‌ها داریم.
جاوا اسکریپت زبان برنامه‌نویسی پویا و مبتنی بر شی (Object-based ) است که هم سمت کاربر و هم سمت سرور، برای ایجاد تعمال با صفحات وب به کار می‌رود. جایی که HTML و CSS ساختار اولیه و ظاهر صفحات وب را تعیین می‌کنند، جاوا اسکریپت نحوه عملکرد صفحات وب را کنترل میکند.
جاوا اسکریپت، تجربه کاربر را از صفحه وب با تبدیل آن از یک صفحه استاتیک به یک صفحه تعاملی بهبود می‌بخشد. بطور خلاصه، جاوا اسکریپت به صفحات وب رفتار می‌بخشد.
کجا استفاده می‌شود؟
جاوا اسکریپت عمدتا برای برنامه‌های مبتنی بر وب و مرورگرهای وب مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما جاوا اسکریپت نیز فراتر از وب در نرم افزار، سرورها و کنترل‌های سخت افزاری استفاده می‌شود. در ادامه برخی از مواردی که جاوا اسکریپت در آنها پرکاربرد هستند را نام می‌بریم:
1. اضافه کردن رفتار تعاملی به صفحات وب
جاوا اسکریپت به کاربران اجازه میدهد تا با صفحات وب ارتباط برقرار کنند. تقریبا هیچ محدودیتی برای چیزهایی که می‌توانید با جاوا اسکریپت در یک صفحه وب انجام دهید وجود ندارد. در ادامه به چندی از این قابلیت‌ها می‌پردازیم.
• نمایش یا پنهان کردن اطلاعات بیشتر با کلیک یک دکمه
• تغییر رنگ یک دکمه زمانی که ماوس روی آن قرار می‌گیرد
• نمایش اسلاید تصاویر در صفحه اصلی وب
• زوم کردن بر روی یک عکس
• نمایش تایمر یا شمارش معکوس در وب سایت
• پخش فایل صوتی و تصویری در یک صفحه وب
• نمایش انیمیشن‌ها
2. ایجاد برنامه‌های وب و موبایل
توسعه دهندگان میتوانند از فریم‌ورک‌های مختلف جاوا اسکریپت برای توسعه و ساخت برنامه‌های وب و موبایل استفاده کنند. فریم‌ورک‌های جاوا اسکریپت مجموعه‌ای از کتابخانه‌های جاوا اسکریپت هستند که قابلیت نوشتن کد از قبل را به توسعه دهندگان برای استفاده از ویژگی‌های برنامه‌نویسی روزمره ارائه می‌دهند: به معنای واقعی کلمه یک فریم‌ورک برای ساخت وب سایت‌ها یا برنامه‌های کاربردی وب.
فریم‌ورک‌های محبوب جاوا اسکریپت React، Angular و Vue می‌باشند. بسیاری از شرکت‌ها از Node.js که یک محیط runtime جاوا اسکریپت برروی موتور V8 گوگل کروم می‌باشد استفاده می‌کنند. چند نمونه از مثال‌های مشهور آن: PayPal، LinkedIn، Netflix و Uber می‌باشد.
3. ساخت وب سرورها و توسعه برنامه‌های کاربردی سرور
فراتر از وبسایت‌ها و برنامه‌های کاربردی، توسعه دهندگان همچنین میتوانند از جاوا اسکریپت برای ساخت وب سرورهای ساده و توسعه زیرساخت‌های back-end توسط Node.js استفاده کنند.
4. توسعه بازی
شما همچنین می‌توانید از جاوا اسکریپت برای ایجاد بازی‌های مرورگر استفاده کنید. اینها یک راه عالی برای تمرین مهارت‌های برنامه‌نویسان مبتدی می‌باشد.
قبل از این که بخواهیم به صورت جزئی به بررسی کاربردهای جاوا اسکریپت بپردازیم باید گفت که جاوا اسکریپت یکی از زبان های برنامه نویسی تحت وب است که تقریبا در اکثر وب سایت ها کاربرد دارد، قبلا معمولا وب سایت هایی که ایجاد می شدند به صورت ایستا طراحی می شدند و در صورتی که شما وارد سایت می شدید با یک محیط بی روح روبرو می شدید، یکی از کاربردهای جاوا اسکریپت که امروزه شاهد آن هستیم این است که می توان به وسیله آن وب سایت هایی با صفحات داینامیک را ایجاد کرد که باعث می شود که تا وب سایت شما روح داشته باشد و کاربر با ورود به آن احساس خوبی پیدا کند، به همین علت است که این مورد جز مهمترین کاربردهای جاوا اسکریپت می باشد.
حل برخی مسائل در سمت کاربر
یکی از مهمترین کاربردهای جاوا اسکریپت این است که می تواند برخی از مسائل ساده را در سمت کاربر حل کند، به عنوان مثال فرض کنید که می خواهید یک وب سایت طراحی کنید که کاربر مقدار پولش را به دلار وارد کرده است و به دینار تحویل بگیرد یا برعکس، اگر فرایند محاسبات تبدیل این دو واحد پولی به یکدیگر به سمت سرور واگذار شده باشد این فرایند ممکن است کمی طولانی شود چرا که تا اطلاعات به سمت سرور ارسال شوند و سرور این محاسبات را انجام دهد و دوباره به سمت کاربر ارسال کند ممکن است زمان زیادی طول بکشد، خوشبختانه یکی از بزرگترین مزیت ها و کاربردهای جاوا اسکریپت این است که می تواند این محاسبات را در همان سمت کاربر انجام داده و نتیجه را به کاربر نمایش دهد و به این ترتیب سرعت وب سایت را افزایش دهد.
اساسی ترین بخش تمامی صفحات وب
یکی از مهمترین کاربردهای جاوا اسکریپت این است که تقریبا مهمترین بخش از هر وب سایتی را زبان جاوا اسکریپت تشکیل می دهد چرا که این زبان یکی از مهمترین زبان های اسکریپت نویسی است که امروزه وجود دارند و شما می توانید از آن برای اسکریپت نویسی سایت خود استفاده کنید. یکی از مهمترین مزیت های جاوا اسکریپت این است که تقریبا بر روی هر مرورگری اجرا نمی شود و شما می توانید مطمئن شوید که اپلیکیشن های وب را که طراحی می کنید بر روی تمامی مرورگرها برای تمام کاربران اجرا می شود و همه می توانند از وب سایت شما استفاده کنند. بعد از به وجود آمدن جاوا اسکریپت حتی شرکت مایکروسافت نیز این زبان قدرتمند اسکریپت نویسی را به مرورگر اینترنت اکسپلورر اضافه کرد و امروزه این مرورگر نیز از جاوا اسکریپت پشتیبانی می کند.
جاوا اسکریپت و برنامه نویسی موبایل
همانطور که می دانید امروزه افراد بسیار زیادی به برنامه نویسی اپلیکیشن های گوشی های هوشمند روی آورده اند و دلیل این اتفاق نیز آن است که این قسمت از برنامه نویسی دارای درآمد خوبی می باشد و به همین علت است که بسیاری از برنامه نویسان به این قسمت از برنامه نویسی روی آورده اند. یکی از بهترین کاربردهای جاوا اسکریپت این است که می توان به وسیله آن اپلیکیشن هایی را طراحی کرد که در هر یک از گوشی های هوشمند با سیستم عامل های ios، اندروید و بلک بری اجرا شوند. شاید برایتان این سوال پیش آمده باشد که استفاده از این مورد از کاربردهای جاوا اسکریپت چه مزیتی دارد؟ برای پاسخ به این سوال باید گفت که برنامه نویسی و توسعه دادن اپلیکیشن ها توسط جاوا اسکریپت بسیار راحت تر از سایر زبان های برنامه نویسی می باشد و به همین علت است که این مورد جزء بهترین کاربردهای جاوا اسکریپت می باشد.
اسکریپت نویسی به وسیله جاوا اسکریپت
یکی دیگر از کاربردهای جاوا اسکریپت که استفاده های بسیار زیادی از آن می شود اسکریپت نویسی می باشد، زبان های بسیار زیادی در کنار جاوا اسکریپت به وجود آمده اند که در واقع از جاوا اسکریپت استفاده می کردند ولی به نحوی آن را ساده تر کرده بودند که اسکریپت نویسی به وسیله آن راحت تر شود، یکی از این زبان های زبان برنامه نویسی CoffeeScript است که طرفداران بسیار زیادی را دارا می باشد این زبان به گونه ای طراحی شده است که بتوان به راحتی به وسیله آن کدهای جاوا اسکریپت زد.
محاسبات ریاضی یکی دیگر از کاربردهای جاوا اسکریپت
یکی دیگر از مهمترین و بهترین کاربردهای جاوا اسکریپت این است که دارای تعداد زیادی کتابخانه استاندارد ریاضی می باشد که می توانید از این کتابخانه ها استفاده کنید و بسیاری از محاسبات ریاضی را انجام دهید. این مورد جزو بهترین کاربردهای جاوا اسکریپت است چرا که همانطور که می دانید بسیاری از سایت ها هستند که محاسبات مختلف ریاضی را برای شما انجام می دهند، این سایت ها در واقع قدرت حل معادلات و همین طور انجام دادن محاسبات را معمولا از این کتابخانه ها می گیرند. اگر شما نیز جزو افرادی هستید که علاقه به نوشتن سایت هایی دارید که بتواند محاسبات ریاضی را به خوبی انجام دهد می توانید از این کتابخانه های جاوا اسکریپت برای انجام این کار استفاده کنید.
جاوا اسکریپت بر خلاف vbscript در همه browser ها قابل استفاده و خوانده شدن است.
جاوا اسکریپت قابلیت برنامه نویسی را به صفحات HTML شما میدهد.
جاوا اسکریپت صفحات HTML شما را پویا میکند.
جاوا اسکریپت به رویدادها پاسخ میدهد) مثل کلیک موس،load شدن صفحه و ...)
جاوا اسکریپت قابلیت ارزیابی و تغییر روی اطلاعات را دارد.
جاوا اسکریپت قابلیتهای زیادی در کنترل browser بیننده دارد.
جاوا اسکریپت میتواند cookie بسازد و استفاده کند.
از جمله معایب جاوا اسکریپت می توان موارد برتر زیر را بر شمرد:
• کند بودن در زمان اجرا بدلیل عدم کامپایل شدن کدها.
• دیباگ کردن آن بسیار مشکل است.
• چنانچه خطایی در اجرای برنامه رخ دهد، در برخی از موارد بدون دادن پیامی یا ارائه هیچگونه راهنمایی، از برنامه خارج می شود.
• در همه مرورگرها قابل اجرا نمی باشد (در مرورگرهای قدیمی) و نیز برخی کاربران، برای سو استفاده سایت ها، امکان اجرای اینگونه اسکریپت ها را بر روی مرورگر خود لغو می کنند.
• بر روی مرورگر اجرا می شود در نتیجه هیچگونه امکانی برای مبادله با سرور سایت را ندارد.
نکته ای که در پایان بار دیگر می خواهیم متذکر شویم این است که جاوا اسکریپت برنامه تی است که روی کامپیوتر کلاینت یا همان مرورگر اجاره می شود (در مقایسه با اسکریپت هایی که بر روی سرور اجرا می شوند نظیر ASP یاPHP)